เพลี้ยไฟ (Thrips)เพลี้ยไฟเป็นแมลงขนาดเล็ก ลำตัวยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร ตัวอ่อนมีสีเหลือง ตัวเต็มวัยมีสีน้ำตาลปนเหลือง เคลื่อนไหวรวดเร็ว เพศเมียจะวางไข่เป็นฟองเดี่ยว ๆ บริเวณใบอ่อน ดอก
ก้านช่อดอก และผลอ่อน ระยะไข่ 4 - 7 วัน ตัวอ่อนวัยที่หนึ่งมีสีขาวใส ตารวมสีแดง ส่วนตัวอ่อนระยะที่สองสีเหลืองเข้ม เพลี้ยไฟจะระบาดทำลายรุนแรงในฤดูร้อนหรือสภาพอากาศร้อนแห้งแล้ง โดยเฉพาะในระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม แต่อย่างไรก็ตามในสภาพบ้านเรา การขยายพันธุ์หรือการระบาดของเพลี้ยไฟมีได้ตลอดปี แต่อาจจะรุนแรงเป็นระยะ ๆ |
วงจรชีวิตของเพลี้ยไฟ
ชนิดของเพลี้ยไฟในพืชเศรษฐกิจ
(1) เพลี้ยไฟพริก : Scirtothrips dorsalis
(2) เพลี้ยไฟมันฝรั่ง เพลี้ยไฟหอม : Thrips tabaci Lindeman
(3) เพลี้ยไฟฝ้าย เพลี้ยไฟแตงกวา : Thrips palmi Karny
(4) เพลี้ยไฟดอกกล้วยไม้ : Frankliniella occidentalis Pergande
รูปแสดงเพลี้ยไฟในพืชชนิดต่างๆ
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟกระเจี๊ยบเขียว |
เพลี้ยไฟเมล่อน | เพลี้ยไฟมะกรูด | เพลี้ยไฟพริกหวาน |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟส้มเขียวหวาน | เพลี้ยไฟโป๊ยเซียน | เพลี้ยไฟผักสลัด | เพลี้ยไฟ |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟฟักทอง | เพลี้ยไฟแก้วมังกร | เพลี้ยไฟเชอรี่ | เพลี้ยไฟเงาะ |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟถั่วฝักยาว | เพลี้ยไฟหม่อน | เพลี้ยไฟแตงโม | เพลี้ยไฟกล้วยไม้ |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟมังคุด |
เพลี้ยไฟมะนาว |
เพลี้ยไฟแตงโม |
เพลี้ยไฟกุหลาบ |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟดาวเรือง |
เพลี้ยไฟส้มโอ |
เพลี้ยไฟสตรอเบอรี่ |
เพลี้ยไฟเยอบีร่า |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟพริก |
เพลี้ยไฟมะม่วง |
เพลี้ยไฟข้าว |
เพลี้ยไฟหอม |
 |
 |
 |
 |
| เพลี้ยไฟกล้วยไม้ |
เพลี้ยไฟหน่อไม้ฝรั่ง |
เพลี้ยไฟมะลิ |
เพลี้ยไฟแตงกวา |
กลไกการเข้าทำลายของเพลี้ยไฟในพืช
เพลี้ยไฟทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยทำลายพืชโดยการดูดน้ำเลี้ยง โดยเฉพาะส่วนอ่อนหรือส่วนเจริญ เช่น ตา ใบอ่อน ดอก เป็นต้น ส่วนของพืชที่ถูกเพลี้ยไฟทำลาย สังเกตได้ง่าย ๆ คือ จะมีอาการหงิกงอ เป็นคลื่น มีสีขาวซีด หรือถ้ามีการทำลายรุนแรงส่วนนั้น ๆ จะเป้นรอยด่างสีน้ำตาล เหี่ยวแห้ง
ถ้าทำลายดอก เพลี้ยไฟจะเริ่มเข้าทำลายตั้งแต่ยังเป็นตาดอก ทำให้ตาดอกเหี่ยวแห้ง ไม่ออกดอก การทำลายตั้งแต่เป็นดอกตูมจะทำให้ดอกมีรูปร่างผิดปกติกลีบดอกหงิกงอบิดเบี้ยวและเล็กลงมากจนถึงเป็นรอยด่างสีน้ำตาล
อาการที่ใบอ่อน ถ้าเริ่มเข้าทำลายตั้งแต่เริ่มแตกใบอ่อน จะทำให้เป็นแผล ถ้าระบาดทำลายรุนแรงใบจะไหม้ หงิกงอ ขอบใบม้วน แห้งทั้งใบ และร่วงในที่สุด
การทำลายที่ผลอ่อน ทำให้เกิดแผลที่ผิวเปลือก มีสีน้ำตาล กร้าน มียางไหลออกมา ทำให้ผลไม่เจริญเติบโต ผิวเปลือกที่ถูกทำลายจะมีลักษณะขรุขระ เป็นขี้กลาก ไม่สวยงาม
|
ตัวอย่างการป้องกันและกำจัดเพลี้ยไฟในพืชชนิดต่างๆ
เพลี้ยไฟในพริก
1. การให้น้ำแบบสปริงเกอร์สามารถลดการระบาด
ของเพลี้ยไฟได้
2.หมั่นสำรวจแปลงพริกโดยใช้วิธีเคาะยอดพริก
กับกระดาษสีขาวจะทำให้เห็นตัวเพลี้ยไฟได้ง่ายขึ้น หากพบการทำลายที่บริเวณยอดหรือใบพริก หรือ
พบเพลี้ยไฟประมาณ 10 ตัวต่อยอด ให้รีบทำการ
ป้องกันกำจัด เบื้องต้นแนะนำว่าควรใช้แผ่นดักจับ
แมลงสีฟ้า เพื่อประเมินการระบาดและเป็นการกำจัดเบื้องต้น
3.เมื่อพบการระบาดของเพลี้ยไฟควรฉีดพ่นด้วยสารเคมี
ป้องกันกำจัดโดยฉีดพ่นให้ทั่วตามใต้ใบ ซอกใบ ยอดอ่อน หรือในช่อดอก เนื่องจากเพลี้ยไฟชอบหลบซ่อนอยู่ในบริเวณดังกล่าว
การฉีดพ่นแต่ละครั้งไม่ควรใช้ยาตัวเดิมซ้ำ ให้สลับตัวยาฉีดพ่น เพื่อป้องกันการดื้อยา เพราะถ้ามันเกิดดื้อขึ้นมา เราจะสูญเงินซื้อยาไปโดยเปล่าประโยชน์ โดยสารกำจัด เพลี้ยที่แนะนำจะเป็น สารกำจัด แมลง จำพวก อิมิดาคลอพริด, อะบาเม็กติน, คาโบซัลแฟน, ฟิโพรนิล ตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด
|
เพลี้ยไฟในแตงกวา
1. หมั่นสำรวจแปลงผักอยู่เสมอ โดยอาจจะใช้วิธีเคาะใบหรือยอดแตงกวาบนกระดาษสีขาว เพื่อตรวจหาเพลี้ยไฟได้ง่ายขึ้น หรือใช้แผ่นดักจับแมลงสีฟ้าช่วยอีกทางหนึ่ง
2. เมื่อพบการระบาดของเพลี้ยไฟควรฉีดพ่นสารเคมี
ให้ทั่วถึง โดยเลือกสารเคมีที่เหมาะสม และหมุุนเวียนสลับไปมาเพื่อป้องกันการดื้อยาของเพลี้ยไฟ
ในการพ่นสารเคมีต้องไม่พ่น สารกำจัดแมลง กลุ่มเดิมคือควรพ่นสารกำจัดแมลงจากสาร กลุ่มที่ออกฤทธิ์
น้อยก่อน และสลับกับกลุ่มที่มีสารออกฤทธิ์เพิ่มขึ้น สารเคมีที่แนะนำในแตงกวาได้แก่ อิมิดาโคลพริด, ฟิโพรนิล, อีมาร์เม็กติน
|
เพลี้ยไฟในมังคุด
1. หมั่นสำรวจเพลี้ยไฟโดยเฉพาะในระยะที่มังคุด แตกใบอ่อน ออกดอก และติดผลอ่อน หรือในช่วงที่อากาศร้อนและแห้งแล้งโดยอาจจะใช้การใช
แผ่นดักจับแมลงสีฟ้า โดยเคาะส่วนของใบอ่อน ช่อดอก ผลอ่อน ลงบนกระดาษขาว สำรวจแปลงละ 10 ต้น ต้นละ 5 ยอดในระยะแตกใบอ่อนหรือ 10 ผล/ต้น ในระยะผล หากพบเพลี้ยไฟทำลายมากกว่า 50% ของยอดที่สุ่มทั้งหมดหรือช่อดอกที่สุ่มทั้งหมด หรือผลถูกทำลายมากกกว่า 10% ในระยะผล ให้ดำเนินการป้องกันกำจัด
2. ฉีดพ่นครั้งแรกก่อนดอกบาน 1 สัปดาห์ เมื่อตรวจพบเพลี้ยไฟเฉลี่ยมากกว่า 1 ตัว/ดอก และพ่นซ้ำอีก 2 ครั้งขณะดอกบาน แหละหลังดอกบาน 1 สัปดาห์ เมื่อตรวจพบเพลี้ยไฟ เฉลี่ย 0.25 ตัว/ดอกหรือผลไม่ควรพ่นสารฆ่าแมลงชนิดใดชนิดหนึ่ง ติดต่อกันหลายครั้ง เพราะจะทำให้เพลี้ยไฟต้านทานสารฆ่าแมลงได้
สารเคมีที่แนะนำในมังคุดได้แก่ คาร์โบซัลแฟน อิมิดาโคลพริด ฟิโปรนิล และ ไซเพอร์เมทริน
|
เพลี้ยไฟในกล้วยไม้
1. ควรหมั่นตรวจดูกล้วยไม้ในโรงเรือน และเมื่อได้กล้วยไม้ที่จัดหามาใหม่ ควรแยกไว้เพื่อตรวจดูเพลี้ยไฟ ที่อาจติด มากับต้นกล้วยไม้จนแน่ใจว่าปลอดจาก เพลี้ยไฟ หรือศัตรูพืชชนิดอื่น ๆ จึงค่อยนำเข้าไปแขวนรวมในโรงเรือน
2. . เมื่อตรวจพบให้แยกกล้วยไม้ที่มี เพลี้ยไฟทำลายออกมาอย่าปล่อยให้อยู่ปะปน
กับกล้วยไม้อื่น ๆ บางต้นที่ถูก ทำลายจนทรุดโทรมมากควรเผาทำลายเสีย เพื่อเป็นการตัดวงจรชีวิตของ เพลี้ยไฟ ถ้าต้นกล้วยไม้มีอาการไม่มาก ก็ สามารถใช้สารเคมี รักษาได้
3. การใช้สารฆ่าแมลงในการป้องกันกำจัด โดยการฉีดพ่น สามารถกระทำได้อย่างสม่ำเสมอ โดยใช้สารเคมีชนิดดูด ซึม อัตราการ ใช้ควรใช้ตามคำแนะนำข้างฉลากขวด ระวังอย่าให้ละอองถูกตัวผู้ฉีด ควรฉีดพ่น 1-2 อาทิตย์ ต่อครั้งเพื่อ เป็นการป้องกัน หรือเมื่อมีการระบาดของ เพลี้ยไฟ หรือฉีดป้องกันในขณะที่กล้วยไม้แทงช่อดอก นอกจากนี้ควรรักษา พื้นโรงเรือนให้สะอาด ไม่มีวัชพืช หรือพืชที่ปลูกใต้พื้นเรือนโรง และควรพ่นย่าแมลงที่พื้นดินในโรงเรือนด้วย เพราะ เนื่องจากตัวอ่อนเพลี้ยไฟมัก ฟักตัวและเข้าดักแด้ในดิน
สารเคมีที่แนะนำในกล้วยไม้ได้แก่ อิมิดาโคลพริด, ฟิโพรนิล, อะบาเม็กติน, และคาร์โบซัลแฟน
|
|
เพลี้ยไฟ( 35 รายการ )
เกรค 5 เอสซี
ฟิโพรนิล
ผลิต
รหัสสินค้า A5
ไฟว์โกร
ฟิโพรนิล
ผลิต
รหัสสินค้า A5635
เซฟวิน 85 (100 กรัม)
คาร์บาริล
ผลิต 2019-10-01
รหัสสินค้า A4143
แผ่นดักแมลงสีฟ้า
1 แผ่น (25X10cm.)
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A4194
เซนน่า
ไทอะมีทอกแซม
ผลิต
รหัสสินค้า A5118
เอ็กซอล แบบซอง
สไปนีโทแรม 12%W/V SC
รหัสสินค้า A185
109.00 - 139.00 ฿
ไฮซีส
อีมาเมกตินเบนโซเอต 2.0%
รหัสสินค้า A40
359.00 - 399.00 ฿
แอคเม่
โพรฟีโนฟอส
ผลิต 0000-00-00
รหัสสินค้า A3375
349.00 - 399.00 ฿
แจคเก็ต
อะบาเม็กติน
รหัสสินค้า A199
259.00 - 299.00 ฿
เอ็กซอล
สไปนีโทแรม
ผลิต
รหัสสินค้า A3889
5,399.00 - 5,999.00 ฿
แอคทารา 25ดับบลิวจี
ไทอะมีทอกแซม
รหัสสินค้า A147
429.00 - 499.00 ฿
ไฟว์โกร ยกลัง
1 ลิตร * 12 ขวด
ผลิต --
รหัสสินค้า A2940
4,499.00 - 4,659.00 ฿
อะแลนโต
ไทอะโคลพริด
รหัสสินค้า A104
299.00 - 339.00 ฿
มอร์เก็น
ฟิโพรนิล
รหัสสินค้า A163
339.00 - 389.00 ฿
โกลพรีอุส
อิมิดาคลอพริด
ผลิต 2019-12-1
รหัสสินค้า A5683
979.00 - 999.00 ฿
อิกไนท์
โคลไทอะนิดิน
ผลิต 2019-10-1
รหัสสินค้า A5392
279.00 - 329.00 ฿
แอสเซนด์
ฟิโพรนิล
ผลิต
รหัสสินค้า A3994
5,839.00 - 5,859.00 ฿
เอ็กซอล
สไปนีโทแรม
ผลิต
รหัสสินค้า A4028
32,999.00 - 34,990.00 ฿
เสือพรีอุส 70
อิมิดาคลอพริด
ผลิต --
รหัสสินค้า A4396
11,699.00 - 11,999.00 ฿
เอ็กซอล แบบซอง ยกลัง
4 X 50 X 15ml.
ผลิต --
รหัสสินค้า A4395
19,499.00 - 20,599.00 ฿
เซฟวิน 85
คาร์บาริล (carbaryl)
ผลิต
รหัสสินค้า A3969
4,139.00 - 4,229.00 ฿
แอ็กมิดา 70
อิมิดาโคลพริด
ผลิต 2019-3-2
รหัสสินค้า A6476
1,239.00 - 1,499.00 ฿
อิมิดาโคลพริด 60 เอฟเอส
อิมิดาโคลพริด
ผลิต 0000-00-00
รหัสสินค้า A3378
1,849.00 - 1,999.00 ฿
แอคทารา
ไทอะมีทอกแซม
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A3891
เซฟวิน
คาร์บาริล
ผลิต
รหัสสินค้า A4023
407.00 - 409.00 ฿
ดูปองท์ บีนีเวีย
ไซแอนทรานิลิโพรล
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A100
เอ็กซอล
สไปนีโทแรม
ผลิต
รหัสสินค้า A2939
1,499.00 - 1,699.00 ฿
อิมิดาโกลด์70
อิมิดาโคลพริด
ผลิต
รหัสสินค้า A4636
1,299.00 - 1,369.00 ฿
แอสเซนด์
ฟิโพรนิล (fipronil)
รหัสสินค้า A236
490.00 - 499.00 ฿
อิมิดาโกลด์ 70
อิมิดาโคลพริด
รหัสสินค้า A1
615.00 - 619.00 ฿
เปเป้
โพรฟีโนฟอส
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A6271
อิมิดาโกลด์70
อิมิดาโคลพริด
ผลิต
รหัสสินค้า A4638
24,399.00 - 24,999.00 ฿
แอคทารา 25ดับบลิวจี
40 กระปุกX100กรัม
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A4271
เซฟวิน 85
คาร์บาริล (carbaryl)
ผลิต
รหัสสินค้า A154
โคลเลอร์ ยกลัง
12 ขวด X 1,000 ซีซี
ไม่ระบุ
รหัสสินค้า A4393
